Przejdź do głównej zawartości

„Pierwsze damy II Rzeczpospolitej” Kamil Janicki

Wydawnictwo: Znak
wydanie: 2012
seria: Prawdziwe historie
oprawa: twarda
format: 158x225
liczba stron: 300


Maria Wojciechowska, Michalina Mościcka, Maria Mościcka - czy ktoś z Was o nich słyszał? Nawet jeśli tak, są to strzępy informacji. Chyba, że ktoś jest historykiem i od razu skojarzy owe panie. Ogólnie mówiąc historia obeszła się z nimi dość okrutnie, bez skrupułów i zupełnie o nich zapomniała. "O Marii Wojciechowskiej nie pamiętają nawet encyklopedie, Michalina Mościcka to bohaterka sztywnych i zdawkowych biogramów, a Maria Mościcka - co najwyżej plotkarskich artykułów". [str. 15] Tak autor pisze we wstępie i jak twierdzi wszystkie te panie zasługują na coś więcej, zasługują na przywrócenie ich sylwetek do życia.

Na pierwszy ogień idzie pani Wojciechowska - żona Stanisława Wojciechowskiego -  drugiego prezydenta II RP.  Nie znała francuskiego, ledwo dukała po angielsku, a o jej pączkach rozpisywano się w paskudnych pisemkach. Do tego dochodziły wszystkie gafy dyplomatyczne,  jakie popełniała. Nie pociągały ją rauty, bale i wieczorki towarzyskie. Marię krępowało również występowanie przed tłumem i fotografami, nie lubiła pokazywać się publicznie. W sumie nic dziwnego - gdy została prezydentową, "nie była już młodą, zgrabną dziewczyną, ale mocno puszystą panią w średnim wieku". [str. 67] Jedynie czego pragnęła, to stworzyć mężowi dom, nawet kosztem radykalnego oderwania go od polityki. Z drugiej jednak strony -biorąc pod uwagę swoje młodzieńcze doświadczenia i aspiracje, działała przecież w konspiracji - marzyła o przelaniu (nawet w sensie dosłownym) krwi za ojczyznę.  Nie do końca się jej to udało, nie oderwała też Stanisława od polityki - zyskała natomiast coś znacznie cenniejszego. Miłość i oddanie do późnej starości. Doczekała nawet prawnuków, a mąż, chociaż zmarł o 6 lat wcześniej niż ona, do końca pozostał jej oddany i spełniał każdą jej prośbę.

Michalina Mościcka nie miała tyle szczęścia. Jej młodzieńcza fascynacja zdolnym chemikiem, który był zarazem jest starszym kuzynem - stała się dla niej przekleństwem. Tym chemikiem był Ignacy Mościcki – późniejszy prezydent.  Postanowił on wybrać sobie żonę, która nie zdoła mu odmówić. "Taką, która będzie go bezwarunkowo szanować i słuchać każdego jego słowa, niczym wersetów z Biblii. Młodszą, niezbyt urodziwą (żeby nie musiał z nikim konkurować) panienkę, z której uczyni dokładnie taką żonę, jaką sobie umyślił". [str.122] W pełni to się Mościckiemu udało, ukształtował sobie żonę na własny obraz i podobieństwo. Michalina dość późno zauważyła, że męża interesuje tylko i wyłącznie chemia. Gdy została prezydentową, w roku 1926, miała już odchowane dzieci, mogła więc próbować sprostać nowym zadaniom i tym samym odnaleźć się w nowej sytuacji. Trzeba przyznać, że ona pierwsza stworzyła podwaliny "urzędu" pierwszych dam. Z ogromnym zamachem rozwijała działalność społeczną. Dzięki spektakularnej akcji na rzecz pomocy ludziom po powodzi, która nawiedziła Polskę w roku 1927, zyskała uznanie. Nie udało się uniknąć i gaf. Z tą różnicą, że Michalina doskonale czułą się na salonach, czyli balach, przyjęciach i spotkaniach towarzyskich. Zachowywała się dostojnie, ale swobodnie. Potrafiła również dyskretnie tuszować skandale współpracowników prezydenta. Jednak ta ucieczka w pracoholizm okazała się dla niej zgubna. Michalina od dawna chorowała na serce i zmarła w roku 1932.

Ignacy Mościcki długo nie chował żałoby po żonie, nie dlatego, że nie chciał uszanować pamięci po niej, po postu nie chciał być sam. Jego preferencje, co do kobiet pozostały niezmienne. Wybrał również kobietę młodszą (tu dużo - bo aż o 29 lat), skrzywdzoną przez los, zdaną na łaskę losu i potrzebującą opieki. Miał nadzieję, że również "dostroi" ją do swoich potrzeb. Trochę się przeliczył. Maria nie zgodziła się od razu. Była przecież pierwszą sekretarką niedawno zmarłej prezydentowej, poza tym była rozwódką (mąż skompromitował ją licznymi zdradami), a na dodatek przerażała ją różnica wieku. Ona miała 37 lat, on 65. Po namyśle zgodziła się jednak, a Ignacy - mimo rad samego Piłsudskiego, który rzekomo powiedział "gdy się chcesz napić szklankę piwa, po co masz kupować cały browar" - nie chciał czekać ze ślubem. Nie trudno się domyślić, że takie wydarzenie wywołało nie mały skandal. Rozpisywały się o nim nie tylko europejskie gazety, ale nawet australijskie. A przez cały okres prezydentury Maria uważana była za chodzącą gafę i skandal. Tak dworowano sobie przez kolejne lata. Jej Wysokość Marysieńka czuła się świetnie na salonach i niespecjalnie przejmowała się tym, o czym mówią i piszą. Nie mniej jednak w chwilach kryzysu - wybuchu wojny i ucieczki z Polski - wiernie trwała przy mężu i wspierała go na wszelkie możliwe sposoby. Natomiast po jego śmierci starła się utrwalić pamięć o nim.

Wszystkie trzy wywoływały skandale, ale i budziły podziw, cicho stały u boku mężów, ale i miały wpływ na politykę. Stanęły przed bardzo trudnym zadaniem, jakie narzuciła im historia. Próbowały się odnaleźć w nowej rzeczywistości, sprostać oczekiwaniom, wymaganiom, musiały nauczyć się etykiety. Żadna z nich nie była przygotowana do tej roli, nie miały się przecież na kim wzorować, żadna z nich nie była również urodziwa,  a to utrudniało jak najbardziej zyskanie uznania i podziwu. Jednakowoż zapisały się w historii, a Kamil Janicki swoją książką "wskrzesił" je do życia.

POLECAM GORĄCO! Fascynująca lektura!


Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu  Znak 

Komentarze

  1. Proszę, taka ciekawa książka, a ja ją nieco skreśliłam po tej cukierkowej okładce. II RP to niesamowity czas w polskiej historii - mocno kolorowy i towarzyski.
    Zachęciłaś mnie do lektury!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Książka istotnie bardzo ciekawa, a ta pani na okładce to jedynie modelka stylizowana na Marię Mościcką. W rzeczywistości Maria nie była tak urodziwa. Polecam z czystym sumieniem.

      Usuń
  2. Chętnie przeczytam, zgadzam się o ówczesnych pierwszych damach niewiele się mówi, a przecież warto przypomnieć ich sylwetki.

    OdpowiedzUsuń
  3. Mnie również książka się bardzo podobała. Zawiera wiele ciekawych informacji nie tylko o pierwszych damach, ale również o prezydentach. Dowiedziałam się interesujących rzeczy o Mościckim i przyznam, że niektórymi byłam mocno zdziwiona.

    OdpowiedzUsuń
  4. I teraz jestem już pewna jaką ksiażkę dostanę od Mamy na Świeta. Bo jeszcze się wahałam :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Mam ją już na liście must have :D

    OdpowiedzUsuń
  6. Ojej, ale świetną książkę przeczytałaś... :) zazdroszczę!

    OdpowiedzUsuń
  7. Przyznaję się szczerze, że właściwie nic nie wiem o tych paniach, ale chętnie dowiedziałabym się, czytając tę książkę.

    OdpowiedzUsuń
  8. Wierzę, że to bardzo dobra pozycja, jednakże należy do zupełnie innego gatunku, niż te, po które sama sięgam :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Bardzo ciekawie piszesz o tej książce. Przyznaję, że wolałabym jakieś zdjęcie w sepii, oryginalną fotografię niż taką "lukrowaną", kto to wie, jaki zamysł przyświecał wydawcy.

    OdpowiedzUsuń
  10. Ciekawa, z serii "To lubię". Jedynie okładka nietrafiona.

    OdpowiedzUsuń
  11. Normalnie takiej książce raczej bym odmówiła, ale jak Ty zaczniesz kusić to już koniec... ;)

    OdpowiedzUsuń
  12. Równie ciekawe są "Kobiety dyktatorów". Też wydane przez Znak. Pisałem o nich: http://zzyciaksiazek.blogspot.com/2012/05/kobiety-w-zyciu-dyktatorow.html

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O tak wiem, też czytałam i pisałam o nich :)) Czekam teraz na "Kobiety dyktatorów II".

      Usuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

"Burza" William Shakespeare

Wydawnictwo: W.A.B. premiera: 07.11.2012 tytuł oryginału: The Tempest przekład: Piotr Kamiński oprawa: twarda z obwolutą " Burza " jest ostatnią w pełni samodzielną sztuką Shakespeare'a, który prawdopodobnie wtedy wyofał się z życia zawodowego w Londynie i przeniósł się do Stratfordu. Sprawiło to, że ów dramat często jest traktowany przez krytyków jako utwór pożegnalny, a nawet pewnego rodzaju artystyczny testament. Tworząc “ Burzę" przypuszczalnie  na przełomie 1610 i 1611 roku, Shakespeare miał 47 lat, jego główny bohater – Prospero prawie tyle samo – to dość istotny szczegół w kontekście interpretacji całości. Prospero łamie w finale różdżkę i topi księgi, Shakespeare odchodzi nie pozostawiając po sobie ani jednego rękopisu. Ale może nieco więcej o fabule. Jest ona bardzo prosta do streszczenia (uwaga, zdradzam prawie całość). Prospero, prawowity książę Mediolanu, pozbawiony tronu przez swego brata Antonia wspomaganego przez Alonsa

„The Crown. Oficjalny przewodnik po serialu” (Tom 2) Robert Lacey

Wydawnictwo: Wydawnictwo Kobiece data wydania: 12 listopada 2020 r. tytuł oryginału:  The Crown: The Official Companion, Volume 2: Political Scandal, Personal Struggle, and the Years that Defined Elizabeth II tłumacznie:  Edyta Świerczyńska oprawa: twarda liczba stron: 312 Robert Lacey jest autorem wielu bestsellerowych biografii, w tym Henry'ego Forda, Eileen Ford i królowej Elżbiety II, a także kilku innych popularnych dzieł historycznych. Największą jednak sławę przyniosła mu ostatnio praca historyka w dramacie „The Crown”. „The Crown” to serial historyczny o zwyczajnej kobiecie, która przyszła na świat w niezwykłych okolicznościach. Późniejsze okoliczności jednakże sprawiły, że ta niespełna 26-letnia kobieta została brytyjską królową. 21 kwietnia Elżbieta II skończy 95 lat, a 6 lutego minęło 69 lat jej panowania. „The Crown” nie jest serialem dokumentalnym ani dokumentem fabularyzowanym. Wszystkie scenariusze, kostiumy, scenografia i plenery, jak i kreacje aktorów. opierają się

"Sonety" William Shakespeare

Wydawnictwo a5 wydanie: 09/2012 przekład: Stanisław Barańczak oprawa: twarda format:  148 mm x 210 mm liczba stron: 216 "Sonety" w biografii twórczej Szekspira są epizodem bardzo tajemniczym. Od momentu ich wydania, czyli od roku 1609 budzą kontrowersje i spory krytyków. Powstała masa książek i rozpraw poświęconych owemu dziełu. I do dziś nie wiadomo wszystkiego, możemy się jedynie domyślać tudzież czynić nadinterpretacje. Zagadek i pytań jest wiele. Szekspir 154 utworów nie opatrzył datą, nie wiemy więc kiedy powstały i w jakich okolicznościach. Kolejna sprawa to dedykacja - tajemnicze Mr. W. H. poróżniło szekspirologów (gdzie Barańczak niektórych nazywa pseudo-szekspirologami), ponieważ tożsamość pana W.H. nie jest rzeczą konieczną dla zrozumienia " Sonetów ". Wśród tych wszystkich zagadek jest jednak garstka faktów niebudzących żadnych wątpliwości. Po pierwsze kompozycja cyklu. Badacze i czytelnicy są zgodni, że całość rozpada się na dwie